حجت الاسلام و المسلمین نائینی
عالم ربانی حضرت حجه الاسلام و المسلمین مرحوم آقای حاج سید حسن موسوی نائینی رحمت الله علیه فرزند فقید سعید مرحوم آاقی حاج سیدرضا سیدحسن موسوی اعلی الله مقامها در سال ۱۲۸۳ هجری شمسی در قریه محمدیه نائین متولد شدند.
دوران طفولیت را در دامان پدر و مادر گذرانیدند پس از گذشت هفت سال از عمر چنانکه خودشان در نوشته هایشان مرقوم داشته اند می فرماید به امر والدین به مکتب رفتم و در خدمت شیخ صالح متقی اخوند ملاآقا ملقب به چاوش مشغول خواندن الف باء شدم پس از ختم کلام الله مجید و اتمام بعضی کتب فارسیه و حفظ جمله ای از اشعار فارسی و عربی از نصاب و الفیه و تعلم بعض خطوط از نسخ و شکسته و نستعلیق از مکتب خارج شدم و خود را محتاج به تحصیل عالی تر یافتم امید که خداوند کریم به استاد و والدین به اضعاف مضاعف جزای خیر مرحمت فرماید با بعض شاگردان که در مکتب مأنوس بودم خود را به مدرسه که در قصبه نائین تأسیس شده بود مشتمل بر سه کلاس ابتدایی و فارسی و عربی در تحت ریاست یک نفر رئیس و سه نفر معلم که فی الواقع همه اهل صلاح و تقوی بودند و شاگردان را به راه تقوی و دیانت سوق می دادند معرفی کردم و عهده دار وظائف مدرسه شدم تا یک قسمت از علوم عربی و ادبی و حساب و بعضی کتب اخلاقی از معراج السعاده و کلیات شیخ سعدی را در آنجا تحصیل نمودم تا زمان بلوغ و اوان تکلیف پیش آمد و پا به دائره تکلیف نهادم والدین ماجدین مرا به شغل فلاحت و تجارت دلالت نمودند نپذیرفتم. نظر به اینکه شایق به تحصیل و مایل به هجرت بودم. والد مرحوم نظر به علاقه ای که به روحانیت داشت فرمود در ظرف امروز و صباح فکر بنما و ملاحظه کن که اگر عمر من به پایان رسد و روزگار من بگذرد ترا هست قدرت آنکه خود را اداره نمائی و قیام به وظائف خویش کنی و تحصیلات خود را ادامه دهی و کل بر مردم نباشی تا در قید حیاتم وسائل تحصیل شما فراهم می دارم و اگر پس از چندسال اشغال حجره مدرسه و یادگرفتن بعضی اصطلاحات دست از تحصیل برداری و اوقات خود را ضایع سازی و عاقبت خود را تباه کنی و آخرت خود را وصله دنیا و مع ذلک خسرالدنیا و الاخره اما اکنون که وقت کامرانی و روزگار جوانی است به تجارت و زراعت مشغول باش باری فردای صبح نتایج افکار خویش را به عرض پدر رسانیدم و مهیای هجرت و مصمم بر حرکت شدم از باب اینکه اصفهان همیشه دارالعلم بوده عازم آن صوب شدم سنه یکهزار و سیصد و چهل هجری مطابق دوره پنجم مجلس شورای ملی و سال پانزدهم مشروطیت ایران و عهد سلطنت احمدشاه قاجار و نیمه شهر شعبان المعظم وارد اصفهان شدم و در مدرسه نیم آورد حجره اختیار نمودم و مشغول به تحصیل شدم و مهاجرین نائین بنده بودم و دو نفر دیگر از قدما تا بعد از چندی مدت بعضی از نائین و توابع هجرت کردند تازه تحصیلات اصفهان رونق پیدا کرده بود چون در چندسال قبل مجاعه ی (قحطی) سخت روی داده و طلاب مهاجرین متواری شده بودند اساتیدی که در مدرسه نیم آورد مشغول بودند به تدریس حضرت حجه الاسلام آقای آقا سید محمد باقر درچه و حضرت حجه الاسلام آقا ملاعبدالکریم و سیدین السندین آقا سیدمهدی درچه و آقا میرزا احمد مدرس اصفهانی که خود احقر یک قسمت از شرح لمعه را خدمت ایشان قرائت کردم پس از پنج ماه توقف وقت تعطیل رسمی در شهر محرم برای زیارت والدین به وطن برگشتم و بعد از چند روز توقف باز مراجعت کردم و خدمت ادیب اریب فاضل جلیل آقای جلال الدین همائی مشغول به تحصیل ادبیات شدم و تا بیان مطول را خدمت ایشان تلمذ نمودم با وجودی که سن شریف آن شاعر فرزانه و ادیب یگانه از سی سال متجاوز نبود در غالب علوم ید طولانی داشت از فقه و اصول و حکمت و ریاضیات و هیئت و نجوم و اسطرلاب و عروض و دارای السنه مختلفه از فرانسه و انگلیسی از اقران و امثال گوی سبقت ربوده و شهره شهر و مشار بالبنان واقع شده و در علم اخلاق به حدی رسید که با هر که نشستی مجلوبش ساختی.
اجمالاً باز در موقع تعطیل رسمی قبل از شهر رمضان المبارک برای زیارت والدین به وطن مراجعت کردم و والد مرحوم را کسالتی عارض بستری شده تا ششم شهر صیام دار دنیا را وداع گفته پس از ایام تعزیت به اجازت والده مرحومه به صوب اصفهان حرکت کردم و باز کما فی السابق مشغول به تحصیل با کثرت مانع ولی هیچ یک را مزاحم تحصیل قرار ندادم پس از توقف یکسال مجدد به وطن باز شدم یاز به اجازت والده مرحومه حرکت کردم. در صورتیکه موانع اطراف مرا گرفته بود از خدای نصرت و توفیق طلبیدم باز علی الرسم پس از توقف یکسال به امر مرحومه والده مراجعت نمودم پس از چند روز به مصیبت مادرم مبتلا شدم پس از اداء رسوم ترحیم و تعزیت برگشتم و مشغول به تحصیل شدم تصوّر کنید با صغر سن و کثرت اعادی و قلت بضاعت دچار چه مصیبتها شدم ولی هیچیک را مانع نپنداشتم در صورتیکه در نظر عامه مردم اهل علم را چندان وقعی نبود و ادبار به آنها کرده بودند و اقبال به دنیا داشتند حوادث و وقایعی که بر مرحوم آقای حاجی نائینی گذشته و ثبات و پایداری ایشان در عشق به تحصیل علوم دینی مبین خلوص نیت و پاکی عقیدت معظم له رحمت الله علیه نسبت به اسلام و اهداف مقدس اسلامی تا پایان زندگی است، که مقداری از آن دروان را خود نگارنده شاهد بودم فتوری از ایشان دیده نشد بلکه دیگران را هم تشویق و ترغیب می نمودند. چنانچه در آغاز یکی از نوشته هاشان مؤکداً توصیه می کنند که ای کسانیکه وارث و یادگاران ما هستید اوقات خود را غنیمت بشمارید و قصد را قربت کنید تا مجاهد فی سبیل الله و مهدی من عندالله شوید که فرمود من جاهد فینا لنهدینهم سبلنا و زهد پیشه کنید و تقوی را شعار و دثار خود سازید تا در مضیقه واقع نشوید که فرمود:
و مَن یتق الله یَجعَل لَه مخرجاً و یَرزقه من حَیثُ لایحتسب و از ملامت اجانب ملالت پیدا نکنید و از ایذاء اعداء منحرف نشوید و استقامت کنید و پای ثبات داشته باشید. که آدم متلوّن به منزل مقصود نرسد چنانچه از بعضی معاصرین مشاهده شد که زحمات آنها بی اجر و عقیم ماند که فرمود و لاتکونوا کالتی نقضت غزلها و در مَثَل مانند زنی که رشته خود را پس از تابیدن محکم واتابید نباشید.
ثبت دیدگاه